Türkiye'de resmi rakamlara göre 3 milyondan fazla işitme engelli olduğunu biliyor musunuz? Peki ya iş yerlerinizde, okulunuzda, sokaklarda karşılaştığınız işitme engelli bireylerin kendilerini ifade edemediklerinde yaşadıkları zorlukları? Görmezden gelinen hiçbir şey biz umursamadığımız için varlığını yitirmez. Tıpkı engelli bireylerin yaşadığımız toplumda sayılarının azımsanamayacak düzeyde olması ve bizlerle aynı sosyal hayatı paylaştıkları için onları hiçe sayamayacağımız gibi.

     Geçmişten günümüze değerlendirildiğinde sağır bireyler ile duyan bireylerin arasındaki iletişimin giderek güçlendiğini görmekteyiz. Artan duyarlılık ile birlikte işitme engelli bireyler yaşam içindeki yerlerinden daha emin ve daha rahatlar. Kendi aralarındaki sessiz dünyalarını bir iç sese dönüştüren işaret dili onlar için en temel iletişim aracı. Bugün birçok kamu kurumunda ve özel sektör iş yerlerinde işaret dil tercümanlarının varlığı sağır bireylerin iletişim kurmasındaki zorlukları ortadan kaldırmakta. Bizler, nasıl dilini bilmediğimiz bir ülkede kendimizi yabancı ve güvensiz hissediyorsak, kendilerini ifade edemedikleri her ortamda işitme engelli bireyler için de aynı şeyler yaşanmakta. Tam da bu noktada işaret dili bilmenin bir sosyal sorumluluk olduğuna inanıyorum. İşaretlerin dünyasına girmemiz, sağır bireyleri anlamamız için ailemizde işitme kaybı yaşayan bireylerin olmasına ya da direkt bu kişinin biz olmamıza gerek yok. Her kişinin karşılaştığı işitme engelli bir bireyi anlayabilecek dağarcıkta işaret bilmesi tüm engellerin ortadan kalkması için bir adım olacaktır. 

     Farkındalığımızı arttırıp öğrenmek istediğimize karar verdikten sonra akla gelen ilk soru ''işaret dili öğrenmeye nereden başlamalıyız?'' Bu bağlamda işaret dili öğrenebilmek için yüzlerce online ve yüzyüze eğitim kursları, videolar, kitapçıklar ve sözlükler mevcut. Her eğitmenin kendine has öğretme yöntemleri ve farklılıkları bulunmakta. Kendimiz için en iyisini tek seferde bulmak mümkün olmamakla birlikte bu yola çıktıktan sonra birden fazla eğitmeni dinlemek, hepsinden yeni şeyler öğrenmek için sizlere farklı pencereler açacaktır. Türk işaret dili evrensel değildir ve kendi içinde şive farklılıkları olarak adlandırdığımız bölgeden bölgeye hatta ilden ile göre farklılıklar gösterir. İşitme engelli bireyler ile iletişim kurdukça bu farklılıklara maruz kalarak öğrenmek en etkili yöntemlerden biridir. Sağır bireyleri anlayabilmek ve sağlıklı bir iletişim kurabilmek adına en az temel seviye işaret dili bilmeniz gerekmektedir. Bu konuda uzmanlaşmak isteyen kişiler için de daha ileri seviye eğitimler mevcuttur. 

     Unutmayın, engeller sadece kalptedir, tüm engelleri sevgi ve çaba ile aşmak mümkündür. Hadi siz de bir adım atın ve birlikte öğrenmenin tadını çıkaralım. 

Türk İşaret Dili Öğretici ve Tercümanı

Şule SANCAK